.::آب ثروتی بی قیمت::.

علل اصلي بحران درياچه اروميه -  پيشنهاد راهکارهای موجود جهت مقابله با بحران

1 – کاهش نزولات 

-          تغييرات آب و هوايي جهاني ( گرم شدن زمين )

-          تغييرات آب و هوايي منطقه ايي متاثر از فعاليت انساني

2 – افزايش تبخير از سطح

-          گرم شدن عمومي آب و هوا

-          کاهش پوشش گياهي

3 – مهار آبهاي جاري

-          افزايش روز افزون سطح زير کشت بدليل افزايش جمعيت و شرايط اقتصادي جديد

-          ساخت سدها و بندهاي انحرافي

4 – مصرف غير اصولي آب

-          افزايش توان تجهيزات آبي که براحتي آب را در اختيار کشاورزان و صنعت و خدمات قرار مي دهد .

-          تغيير الگوي مصرف و کاشت به فعاليتهايي با نياز آبي بيشتر

5 – استفاده بيش از حد آبهاي زير زميني

-          افزايش توان تجهيزات آبي

-          افزايش سطح زير کشت

-          بهره برداري بيش از تغذيه از سفره

براي  رفع بحران بايد برنامه کاهش علل اصلي بحران را تدوين و اجرا نمود – اين برنامه بايد جايگاه قانوني – متوليان شخصي – اعتبارات لازم و آموزش و مشارکت و پايش متناسب  و مستمر داشته باشد .

• ·         برنامه رفع بحران براي موارد پنجگانه :

1 -  اقدامي که در حدود اختيارات مديران و بهره برداران حوزه آبخيز درياچه اروميه براي افزايش نزولات و کاهش تبخير عملي است ( حفظ ، احيا و تقويت پوشش گياهي طبيعي و دست کاشت حوزه آبخيز ميباشد ) که اين امر هم باعث جلوگيري ازافزايش دما و تغيير آب و هوا  در جهت منفي و هم کاهش تبخير سطحي خواهد شد .

• ·         آماري بصورت فرضي جهت توضيح مطلب :

-          وسعت حوزه آبخيز درياچه اروميه حدود 5 ميليون هکتارميباشد – وسعت درياچه حدود   وسعت حوزه ميباشد ، يعني 500000 هکتار بارش سالانه حوزه 200 – 300 ميليمتر ميباشد ، يعني حدود 12 ميليارد مترمکعب دريافتي حوزه است ازاين ميزان حدود 6 ميليارد در حالت طبيعي بصورت روان آب وارد درياچه ميشود و 6 ميليارد هم از سطح درياچه تبخير ميشود که درياچه در حالت تعادل بسر مي برد و 6 ميليارد بقيه ضمن تغذيه سفره هاي زير زميني تامين آب تالابهاي اقماري و حفظ پوشش گياهي و تنوع زيستي و تبخير تدريجي در طول سال از 5/4 ميليون هکتار سطح حوزه منهاي خود درياچه باعث حفظ اين تعادل ميشود .

-            آماري که در يکي از مراتع مشابه اين حوزه سه سال  قبل گرفته شده ده برابر ظرفيت مرتع دام وارد مرتع مذکور ميشود حدودا در يک سال بنابه گزارشي به اندازه سي سال بهره برداري و تخريب مرتع انجام ميدهد در حوزه درياچه اروميه هر سال از هر هکتار مرتع بطور متوسط 10 تن خاک و مواد عالي از دست ميرود – اين مسئله باعث تبخير سريع از سطح مراتع ميشود  و آن تناسب نصف به نصف که 6 ميليارد جريان سطحي داشتيم به     تقليل يافته  ورودي سال گذشته از يک ميليارد متر مکعب کمتر شده بود – يعني حدود 40 ميلي متر بارش به روان آب تبديل شده بود و بقيه بعد از کسر مصرف تبخير شده از منطقه خارج گرديده است ، اگر ما تعداد دام را به نصف تقليل دهيم و مرتع 2  برابر شود و روان آبهم 2 برابر گردد حدودا 2 ميليارد بشتر از حالت فعلي آب وارد درياچه خواهد شد و باعث بالا آمدن 50 سانتي متري سطح درياچه خواهد شد .

§            پس يکي ازبرنامه ها (( حفظ – احيا و تقويت پوشش گياهي طبيعي و دست کاشت )) مي باشد .

§           حالا اين برنامه بايد جايگاه قانوني – متوليان مشخص - اعتبارات لازم و آموزش و مشارکت مردمي و پايش متناسب  و مستمر داشته باشد .

o          قانون براي حفظ  به حد مطلوب  وجود دارد البته بايد تبصره هايي که درعمل حفاظت را به مخاطره مي اندازد حذف گردد .

o          درمورداحيا و تقويت پوشش گياهي و دست کاشت قوانين کافي نداريم بايد با مشارکت نمايندگان مجلس شوراي اسلامي منطقه و دستگاههاي اجرايي و تشکلهاي مردمي پيش نويسهاي لازم تهيه و به تصويب رسانده شود .

o          متولي کاهش تعداد دام مازاد و جايگزيني منابع جديد توليد گوشت واحياء و تقويت پوشش گياهي سازمان جهاد کشاورزي استانهاي ذيربط ميباشد .

o          اعتبارات لازم : بايد    اعتبارات سرمايه ايي غير از بخش کشاورزي استانهاي ذيربط بصورت فوق العاده براي اين امر منظور گردد.

o          2% اعتبارات عمراني حوزه به مسئله آموزش اهالي براي مشارکت تخصيص يابد – متولي آن سازمان صداو سيما – جهاد کشاورزي و تشکلهاي زيست محيطي باشند .

o          5% اعتبارات عمراني براي پايش اختصاص يافته و متولي آن سازمان آب منطقه ايي باشد .

o          بقيه موارد راميتوان به اين صورت برنامه ريزي کرده و اجرانمود .